Tết trung thu được diễn ra vào ngày 15/8 âm lịch hằng năm, hay còn gọi là tết đoàn viên, bên cạnh các loại bánh trung thu để cúng ông bà thì mâm ngũ quả cũng không thể thiếu, mang 5 loại quả chủ đạo mùa thu, với màu sắc đa dạng, ý nghĩa sâu xa, là niềm tin, niềm hy vọng của người bày biện dâng cúng, mong ước may mắn, an lành, thịnh vượng đến trên gia đình, làng quê…
Mâm ngũ quả ra đời tượng trưng cho năm yếu tố là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Một mâm có năm loại quả với mong muốn sự đủ đầy, bình an.
Từ "quả" trong mâm ngũ quả cũng mang ý nghĩa về sự sung túc, ngoài ra còn mang ý nghĩa duy trì giống nòi, sinh sôi nay nở.
Mâm ngũ quả truyền thống được bày biện với 5 loại quả, mang ý nghĩa ngũ phúc lâm môn, cầu "Phúc, quý, thọ, khang, ninh".
Mâm ngũ quả ngày Tết trung thu được bày biện với các loại trái cây mùa thu, chủ đạo thường gồm chuối, bưởi, hồng, lựu, na (mãng cầu). Mâm ngũ quả có quả xanh mang tính dương, có quả chín mang tính âm, là sự kết hợp âm dương thể hiện tính cân bằng trong vũ trụ.
Nải chuối chín thơm lừng, quả hồng đỏ mang hy vọng, quả na với nhiều hạt mắt mang ước nguyện sinh sôi nảy lộc, quả bưởi tượng trưng cho sự mát lành tốt đẹp và quả lựu là sự ngọt ngào may mắn.
Nếp sống hiện đại đầy đủ, người ta bày mâm ngũ quả với không chỉ 5 loại quả chủ đạo trên mà còn thêm vào các loại trái cây vùng miền khác cho mâm quả thêm sinh động, nhưng vẫn theo tâm hướng cầu may lành, và dù cho trưng bày bao nhiêu, mâm cỗ vẫn được gọi là mâm ngũ quả với ý nghĩa vốn có của nó.
1. Mâm ngũ quả Tết Trung thu gồm những loại trái cây nào?
Từ xưa, mâm ngũ quả là một trong những phong tục không thể thiếu trong ngày Tết ở nước ta. Tết Trung thu cũng vậy, cũng có mâm ngũ quả nhưng mỗi miền sẽ có ỹ nghĩa khác nhau:
Mâm ngũ quả thường là chuối, bưởi, đào, hồng, quýt, nảy chuối được đặt ở giữa sau đó đặt các trái còn lại lên trên, có thể thay bưởi bằng quả phật thủ.
Ngày nay nhiều người còn lựa chọn nhiều loại trái cây có nhiều màu sắc khác nhau nhưng đều nhằm để cầu tiền tài, sung túc và ấm no.
Mâm ngũ quả đơn giản hơn, thường là các loại trái cây như đu đủ, xoài, mãng cầu, sung, chuối… tuỳ vào sự sáng tạo của mỗi người mà sắp xếp. Thành kính dâng lên tổ tiên để cầu được bình an, may mắn trong cuộc sống.
Người dân miền Nam coi trọng phong tục cúng kiếng hơn, chính vì vậy mâm ngũ quả cũng được chuẩn bị cầu kỳ hơn, thường là các trái đu đủ, mãng cầu, dừa, xoài, sung, được hiểu là “Cầu sung vừa đủ xài” thể hiện tấm lòng, sự tôn kính của mình đối với tổ tiên và cầu may mắn, hạnh phúc cho gia đình
2 Cách bày mâm ngũ quả Trung thu
-
Cách bày mâm ngũ quả Trung thu miền Bắc
Để biết ý tưởng trang trí mâm cỗ Trung thu miền Bắc, đầu tiên bạn hãy đặt nải chuối ở dưới cùng, mang ý bảo vệ trời và đất, đặt một quả bưởi vào giữa nải chuối, xếp xung quanh là những loại trái cây chín đỏ như hồng, đào, quýt.
Ngoài ra bạn cũng có thể bày thêm lê, táo, cam, thanh long, măng cụt,…tùy theo sở thích của mỗi gia đình.
-
Cách bày mâm ngũ quả Trung thu miền Trung
Người miền Trung không quá quan trọng hình thức năm loại trái cây. Chủ yếu là những sản phẩm "cây nhà lá vườn": mãng cầu, chuối, xoài, đu đủ, dừa, vả, …
-
Cách bày mâm ngũ quả Trung thu miền Nam
Người miền Nam không dùng nải chuối làm trái cây chính trong mâm ngũ quả, thay vào đó, họ sử dụng dưa hấu, bưởi da xanh để ở giữa đĩa trái cây, sau đó xếp các loại trái cây khác mãng cầu, xoài, vải, đu đủ xung quanh.
